Van een defensief naar een offensief industrieel klimaatbeleid
Het ondersteuningsbeleid voor de energie-intensieve industrie doorgelicht
- Title
- Van een defensief naar een offensief industrieel klimaatbeleid
- Author(s)
- Yelter Bollen and Olivier Beys
- Organisation
- A&M, BBL, Greenpeace
- Year
- June 2020
- Type
- Report
- Length
- 88 p.
- Keywords
- Chemical sector, Industrial emissions, Steel sector
DOEL VAN DEZE STUDIE (PURPOSE OF THE STUDY):
Om de urgente klimaatcrisis het hoofd te bieden moet de Europese economie vóór 2050 koolstofneutraal zijn. Dat wil zeggen dat er geen netto uitstoot van broeikasgassen meer plaatsvindt. Er zijn positieve signalen. Zo krijgt de transitie naar een systeem gebaseerd op hernieuwbare energie in de elektriciteitssector steeds sneller vaart. Dat is echter allerminst het geval voor de energieintensieve industrie, in het bijzonder de petrochemie en de ijzer- en staalsector.
Sinds tien jaar zien we geen verdere daling van de uitstoot van broeikasgassen van de energie-intensieve industrie. De toegevoegde waarde van deze bedrijven is toegenomen, hetgeen aantoont dat de edrijven efficiënter produceren. Toch volstaan deze stapsgewijze verbeteringen volstrekt niet om een absolute daling van de uitstoot tot stand te brengen. Daarvoor zijn radicale veranderingen op vlak van circulaire economie, productieprocessen en materialen nodig.
Het beleidskader om dat mogelijk te maken ontbreekt vandaag. Zowel het Europese, federale als het Vlaamse beleid mikt al geruime tijd op een compromis tussen maatschappelijke belangen (emissiereducties, energiebesparing) en economische belangen (concurrentiekracht, werkgelegenheid). Dit ‘klimaatcompromis’ leidde tot een lange reeks steunmaatregelen voor de energieintensieve industrie, die hen de voorbije jaren vele miljarden euro’s opleverden.
Gelet op het gebrek aan vooruitgang op vlak van verdere uitstootreductie, stelt zich de vraag of de maatschappelijke belangen even goed gediend werden. In dit onderzoek nemen Arbeid en Milieu, Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu een brede selectie van deze steunmaatregelen onder de loep. Het rapport toetst de steunmaatregelen aan drie cruciale vragen:
- Slagen ze erin om bedrijven tijdig aan te zetten tot een omschakeling naar klimaatneutraliteit?
- Stimuleren ze de nodige technologische doorbraken en innovatieve, circulaire productieprocessen?
- Leiden ze tot een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van lusten en lasten van de klimaattransitie tussen burgers, KMO’s en energie-intensieve bedrijven?